Makaleler

Total Kalça Protezi ve Kısmi (Bipolar) Kalça Protezi: Farkları, Avantajları ve Tedavi Süreci

Kalça Protezi Nedir?

Kalça eklemi, insan vücudundaki en büyük eklemlerden biridir ve yürüme, oturma, kalkma gibi günlük hareketler için hayati öneme sahiptir. Ancak kireçlenme (osteoartrit), kırık, doğumsal kalça hastalıkları veya eklem dejenerasyonu gibi nedenlerle kalça eklemi zamanla hasar görebilir.

Bu durumda, ağrıyı gidermek ve hareket kabiliyetini geri kazandırmak amacıyla kalça protezi ameliyatı uygulanır. Kalça protezleri iki ana gruba ayrılır:

Total Kalça Protezi (TKP)
Kısmi (Bipolar) Kalça Protezi

1. Total Kalça Protezi (TKP) Nedir?

Total kalça protezi, hasarlı kalça ekleminin hem femur (uyluk kemiği) başının hem de asetabulum (kalça eklem yuvası) kısmının yapay bir protez ile değiştirilmesi işlemidir.

Bu protez genellikle metal, seramik veya yüksek dayanıklılığa sahip polietilen malzemelerden yapılır. Protezin uzun ömürlü olması ve hastanın konforlu bir şekilde hareket edebilmesi için titanyum veya kobalt-krom alaşımları kullanılır.

Kimlere Uygulanır?

İleri seviyede kalça kireçlenmesi (osteoartrit) olan hastalara
Romatoid artrit ve diğer eklem hastalıkları olan kişilere
Doğuştan kalça çıkığı nedeniyle eklemde ciddi deformasyon yaşayanlara
Travma sonrası kalça eklemi ileri derecede zarar görenlere
Kalça eklemindeki kıkırdak yapısı tamamen tükenmiş ve günlük hareketleri kısıtlanan kişilere

Avantajları

✅ Tam hareket özgürlüğü sağlar
✅ Ağrıyı büyük ölçüde azaltır veya tamamen ortadan kaldırır
✅ Uzun ömürlüdür (15-20 yıl veya daha fazla dayanabilir)
✅ Hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır

Ameliyat Sonrası Süreç

Ameliyat sonrası ilk gün hastaya yatakta hafif hareketler yaptırılır.
İlk hafta içinde hastanın yürümeye başlaması sağlanır.
3-6 hafta sonra hasta günlük aktivitelerine geri dönebilir.
Tam iyileşme süreci 3-6 ay içinde tamamlanır.

2. Kısmi (Bipolar) Kalça Protezi Nedir?

Kısmi kalça protezi, sadece uyluk kemiğinin başının (femur başı) değiştirilmesi ile yapılan bir ameliyattır. Asetabulum (kalça eklem yuvası) korunur ve değiştirilmez.

Bipolar protezin adı, protez başının iki parçadan oluşmasından gelir:

İç baş (metal veya seramikten yapılır)
Dış baş (asetabulum içine oturur ve hareketi kolaylaştırır)

Kimlere Uygulanır?

Yaşlı hastalar (genellikle 70 yaş ve üzeri)
Kalça kırığı (özellikle femur boyun kırığı) yaşayan hastalar
Kemik yapısı zayıf olan ve tam protez uygulanamayacak kişiler
Total protez ameliyatı için uygun olmayan hastalar

Avantajları

✅ Daha kısa sürede iyileşme sağlar
✅ Ameliyat süresi daha kısadır
✅ Total kalça protezine göre daha düşük komplikasyon riski taşır
✅ Yaşlı hastalarda hareket kabiliyetini geri kazandırmak için idealdir

Ameliyat Sonrası Süreç

Ameliyat sonrası ilk gün yatakta pasif hareketler başlar.
İlk hafta içinde hasta yürüteç veya destekle yürütülür.
3-4 hafta içinde hasta desteksiz yürüyebilir.
6-8 hafta içinde normal aktivitelere geri dönülür.